Quarta Parte
S’arcu
Sa
canna fut su materiale chi aimis a diposissione, a cantu nde cherimis, e, cun
sa fantasia e i sas manos de sos pitzinnos, fut sa canna chi diventaiat, da unu
mament’a s’ateru, unu giocattulu chentz’ispesa.
Una
canna ispaccada, frisca ca cugiaiat, unu bicculu de trunèu o una funitta, una
cannitta pius fine chi faghiat de fritza, e fumis armados, prontos pro sas
gherras.
A
perunu masciu mancaiat su tiralastigu, ma puru calchi femina si lu faghiat.
Da
unu rattu de avure, primu buscaimis sa foschidda,l’iscotzaimis cun nd’un’usteddu,
l’allijaimis bene e calchi osta la coloraimis.
Preparaimis
su pedrigale: fut unu bicculu ovale de pedde etza, e bi faghimis duas istampas
una a un’ala e una a s’atera, in ue ch’intraimis sas cambas ( sas cambas funt duas
istriscias de camera d’aria de calchi bricichetta etza) e las ligaimis ben’istrintas cun filu de
ipoletta. S’ater’ala de sas cambas la ligaimis a sos bratzos de sa foschidda, e
i su tiralastigu fut prontu a impreare.
Si
teniat sa foschidda cun sa manu dresta,
cun sa manu manca tiraimis pius chi podimis sas cambas: daghi leaimis sa mira,
mollaimis su pedrigale in ue, dai primu.
aimis postu sa pedrighedda chi pastiat che una fusilada e non sempre pro
occhire calchi puzoneddu innotzente o calchi tiligherta pagu lestra a fuire, ma
puru pro centrare sos bidros de sos bascones de sas iscolas. Su bellu fut chi
non s’acciappaiat mai su cupevole.
Devimis
essere assumancu in tres.
Una,
cun d’una manu s’aggantzaiat su bulzu e cun s’atera su bulzu de sa cumpagna chi
faghiat su matessi e gasighì resustaiat
comente su fundu de una cadreedda.
Sa
‘e tres si bi setziat subra inghiriende cun sos bratzos su tuju de sas primas
duas chi la passitzaiant cantende un’andira.
A
unu tzertu puntu, sas duas chi la giughiant, de bottu distaccaiant sas manos
pro nde la faghere ruere a terra.
Custu
giogu boltas medas, fut motivu de briga. Bi fut sempre calch’imbeleschida chi
protestaiat “Su trattu meu fut pius cutzu de su tou” “No est beru faulaza” “
Faulaza ses tue” “Toccat a mie si no non bi giogo pius” e poi passaimis a sas
manos antzis a sos pilos.
Sa banzigallella
Calchi
osta resessimis, no isco comente, a nos procurare unu taulone de fraigamuru.
L’appoggiaimis subra unu murigheddu basciu o subra unu puntellu in modu
ch’esserat restadu in ecuilibriu.
In
su taulone, si setziant a s’imperrione, tottu sos pitzinnos chi b’istaiant, in numeru che pare, a un’ala
e a s’atera.
Sos
chi funt setzidos a un’ala, fattende fortza cun sos pes daiant sa prim’ippinta
e si comintzaiat a zanzigare allegros fintz’a cando non nos istraccaimis.
Pro
su pius a faghere custu giogu, fumis feminas, sos mascios s’isfadaiant luego, e
non bi cheriat ateru, si non che chimbe o ses pitzinnas.
Faghimis
unu giru tundu, ma primmu sa conta, e nos ponimis unu pagu distanziadas.
Sa
chi paraiat si poniat in mesu e inghiriaiat a sa sola, poi si frimmaiat
addainanti a una e li pediat:
“A
mi lu prestas su sedattu?
“No,
l’apo prestadu a….”
E
nde fentomaiat una.
Tando,
sempre sa chi fut parende, andaiat addainanti ‘e cussa e li dimandaiat sa matessi cosa:
“A
mi lu prestas su sedattu?”
Custa
che l’imbiaiat a un’atera e i cuss’atera a un’atera ancora a cantu la podiant
faghere girare propiu che unu sedattu.
Addaghi
una de sas giogadoras li ripondiat:
“Lea,
ti lu do deo su sedattu”
su
jogu torraiat a comintzare e in mesu si poniat sa chi aiat tzedidu su sedattu.
Calicuna
lamentosa, chi s’annutzaiat bi fut
sempre e si ch’essiat dai su giogu:
“Sempre sas matessi leades, a mie non mi toccat
mai, deo mi ch’ando “
Bastaiant
chimbe giogadores; non nos serviat nudda, solu unu gingiri o unu bicculu de
griju pro mascare in terra unu cuadratu mannu e i sa oza de giogare, ma cussa
non mancaiat mai.
Battoro,
si poniant in sos angulos, bene signalados, chi funt sas contonadas, e, in
mesu, su ‘e chimbe chi deviat chiscare de occupare unu de sos angulos intantu
chi sos ateros battoro currende, s’iscambiaiant su postu.
Si
bi resessiat, a parare toccaiat a chie fut restadu chentza contonada.
Sa
concluida fut sempre fatta de ispintas e imboladas.
Duas
nos ponimis a ischin’a pare e intritzaimis pari pari sos bratzos a s’astaria de sos cuidos.
Sa
chi comintzaiat, si pigiaiat unu pagu addainanti e, fattende fortza, nd’asciaiat s’atera dai terra e poi
la torraiat a falare. Toccaiat a sa ‘e duas a faghere su matessi e si sighiat
gai zanzighende.
Custu
giogu, assumanc’a mie, non mi piaghiat meda.
?
Un’ateru
giogu lestru lestru chentza nudda, solu pagos giogadores, aggiummai sempre
feminas, in fila.
Duas si poniant a car’a pare e ambosduas
intritzaiant sos poddighes de sas manos issoro, cun sos poddighes de sas manos
de s’atera.
Illongaiant
e asciaiant sos bratzos a disa de ponte.
Poi,
a sa cua, si daiant su lumene de unu fiore, pro narrere una “viola “ e i
s’atera “rosa”
Sas
ateras in fila, passaiant sutta currende. S’ustima restaiat impresonada ca la
tratteniant falende sos bratzos.
Tando
li preguntaiant “Ite cheres rosa o viola?”
Cussa
seberaiat e si poniat addaisegus de sa chi aiat nadu.
Binchiat
sa chi addaisegus giughiat pius pitzinnas.
.
Sos
mascios funt mastros in custu giogu, bi perdiant seros intreos, non si nde
consolaiant mai.
A sas
feminas nos piaghiat pagu, a mie pro nudda, ma m’ammento chi si poniant in
d’unu logu in paris e faghiant sa conta
pro seberare su chi deviat brincare a
primmu.
Si
podiat giogare puru solu in duos, ma
cando funt medas, si leaiant pius gustu.
Tottu
sos chi cheriant partetzipare, si poniant in riga unu pagu distantziados, pijaiant s’ischina e cun sas manos
s’istringhiant sos benujos pro rezere mezus su pesu de sos cumpagnos chentza che ruere e pro restare frimmos. Sa conca puru
che l’insaccaiant in tuju pro l’amparare dai calchi coppu.
Su
chi printzipiaiat, curriat e, appoggendesi
cun sas manos subra s’ischina issoro, los brincaiat tottu, unu fatt’e s’ateru,
nende” Una monta, due bue, tre re, quattro spazzolini, cinque la patata, sei
incruci, sette sedute, otto piglia in…., nove righe, dieci saluti, su restu non mi l’ammento, ma arriviant
fintz’a doighi; poi faghiat duos o tres
passos e si pijaiat issu puru che i sos chi aiat brincadu.
Intantu,
manu manu chi eniant salziados, sos ateros pitzinnos, si nd’asciaiant e
brincaiant sos chi funt ancora parende. Ma deviant istare ben’attentos: solu
cun sas manos podiant toccare su cumpagnu, (gasichè cuddos tronosos aiant già
perdidu in pastentzia) e poi non deviant ibbagliare, cando funt’in bolu,
fattende su chi imponiat sa
cantilena.
Daghi
tottu aiant brincadu, torraiant a comintzare, si….non s’atzuffaiant primmu.
Filin filò intro che sò
In
terra faghimis una riga e, a distantzia de unu metro, un’atera in ue ogni giogadore,
poniat su gingiri sou. Unu fatt’e s’ateru, nende “Filin filò intro che sò”
daimis a su gingiri tres coppos cun su poddighe mannu. Faghimis unu puntu ogni
olta chi resessimis a giumpare sa prima riga.
Una
pitzinna asciaiat su bratzu, cun sa manu ben’abesta e i su prammu giradu a
s’ala ‘e sutta. Sas ateras b’appoggiaiant su ‘e duos poddighes (su chi naraimis su conta
inari).
Si
cantaiat “Lampa lampa, chi mori chi campa, chi campa chi mori, Santu Sevadori”
Finida
sa cantilena, sa pitzinna istringhiat sa manu chischende de tennere calchi
poddighe.
Sas
chi restaiant tentas, deviant faghere sa penetentzia.
Si
naraiat gai ma a su postu de s’aneddu, si podiat impreare calesisiat cosa
minoredda.
Nos
setzimis in s’azanella, un’a fiancu de s’atera cun sas manos giuntas, puru sa
chi faghiat su giogu, ma issa in mesu de sos prammos giughiat un aneddu. Passaiat,
comintzende dai sa primma, fattende finta de lassare in mesu de sas manos
giuntas de ognuna, s’aneddu, chi però, daiat solu a una a piaghere sou, in modu chi sas ateras non si nd’esserant abbizadas.
Dai
sas ojadas o su risigheddu, non fut diffitzile a cumprendere chie lu giughiat.
Sa chi indevinaiat leait s’aneddu e torraiat a faghere su giogu.
Como
lu giamant “testa o croce”. De giogadores (su pius funt mascios) nde bastaiant
duos, ma podiant essere puru meda. Ognunu deviat aere unu soddu o ses dinaris. Cando non nd’aiant,
s’arrangiaiant cun sos tappos, ben’ischitzados, de sas ampullittas de gazosa. Su chi
faghiat su giogu leaiat su inari e, primma de lu lantare in altu, preguntaiat a
su primmu “rughe o crastu?” Daghi rispondiat,
si controllaiat su inari in terra e issu si nde leaiat tottu sos soddos chi
mustraiant sa faccia chi aiat nadu.
Su
inari fut su motivu de s’atzuffatoriu finale: chie perdiat non si resinnaiat e
chie inchiat non tzediat.
Cun
sa boccia sos mascios e i sas feminas aiant unu modu divesciu de giogare.
Sos
pitzinnos, s’ischit, sunt sempre prontos
a leare a ispuntadas de pes tottu su chi lis capitat a tiru sonniende de
diventare campiones de pallone ma
pallones non nd’aiant; tando si los faghiant ammorotulende e pressende forte
foglios de giornales betzos e, daghi daiant sa fromma tunda los ligaint cun
s’ipau.
Puru
cun istratzos betzos si podiat faghere unu pallone e s’acciappaiat sempre calchi
mama vulenterosa chi lu cosiat cun pagos
puntos pro non s’iscontzare. Pro faghere sa
rete bastaiant battoro crastos e gai podimis assistere a partidas
istinchiddosas pius peraulaccias che
gol.
Gioghende,
sa feminas aimis pius fantasia, mustraimis agilidade, lestresa, e armonia in
sos movimentos.
A
mie non m’est mai mancada una palla de gomma, sempre bianca ca, coloradas
coment’e oe non si nd’agattaiant.
Una
podiat giogare a sa sola, ma nos divagaimis
pius cando fumis assumancu in duas.
De
giogos, cun sa boccia, nde faghimis
medas, comente “a palla prigioniera” ma su chi nos piaghiat de pius, fut
custu: a turnu lantaimis sa boccia contr’a sa fatzada de sas domos, fattende su
chi naraimis cun custa cantilena, chentza la lassare ruere in terra, si no
toccaiat a un’atera.
Muovermi
|
la
lantimis e nos movimis prima e torrare a leare sa
boccia
|
|
Senza
muovermi
|
e
istaimis frimmas
|
|
A
un piede
|
e
asciaimis unu pè
|
|
A
una manu
|
e
la tenimis cun d’una manu sola
|
|
Da
battere
|
e
battimis sas manos
|
|
Zigolo
Zagola
|
e
inghiriaimis unu bratzu in tundu a s’ateru
|
|
Violino
|
e
faghimis finta de sonare
|
|
Bacino
|
e
mandaimis unu asu
|
|
Tocca
terra
|
e
cun d’una manu toccaimis terra
|
|
Tocca
cuore
|
e
nos giughimis una manu a su coro
|
|
Angeli
|
e
allargaimis sos bratzos a disa de alas
|
|
Ghetza
|
chi
no apo mai ischidu ite cheriat narrere, solu m’ammento chi devimis sighire
cun d’una manu a faghere rimbalzare sa boccia contr’a su muru, chentza la
tennere.
|
|
Binchiat
sa chie resistiat de pius primma de li ruere sa boccia in terra.
Unu pitzinnu o una pitzinna,
seberadu cun sa conta, si poniat a cara a muru, sos ateros giogadores si
paraiant a unos chimbe o se metros de distantzia, unu a fiancu ‘e s’ateru cun
sos pes in d’ una riga chi faghimis in terra, cun d’ unu gingiri.
Daghi comintzaiat su giogu, sos
pitzinnos, faghiant caschi passu pro s’ accosciare pius possibile a su muru,
impestantu su chi fut parende, naraiat a bogh’asta “ Uno due tre stella”. Ma
cando si giraiat de bottu, deviant istare tottu frimmos che istatuas.
Si calicunu fut ancora in
movimentu, deviat torrare insegus a sa riga. Binchiat chie resessiat a
arrivire,chentza si faghere a bidere movendesi, a toccare su muru, ue fut su
cumpagnu chi fut parende
Finalmente dopo tanti anni è saltato fuori il colpevole che si divertiva a frantumare i vetri delle finestre della scuola. L'ho sempre sospettato che sotto sotto c'era un tocco femminile. :-)
RispondiEliminaMamma mia, il gioco dell'anello me l'ero completamente scordato, quante volte ci ho giocato, anche se non era poi così entusiasmante lo trovavo sempre assai divertente. Da bambini ci si sapeva davvero divertire anche con così poco a disposizione. Provo un po' di tristezza per quelli di questa generazione sempre con la testa china sui loro cellulari e tablet che si perdono i momenti migliori della propria vita.
Ciao, un saluto da un nostalgico di questi giochi davvero favolosi.
Vedi, ricordare, giova. Ricordare è divertirsi ancora o per lo meno ricordare che ci si divertiva e questo non può fare altro che piacere. Alla prossima!
Elimina